تحلیل استنادی مقالات جمعیت‌شناسی ایران برای دسته‌بندی نویسندگان تأثیر‌گذار و تعیین حوزه‌های در حال ظهور

هدف: هدف پژوهش حاضر، تحلیل استنادی مقاله­های منتشر شده حوزه جمعیت‌شناسی ایران است. روش‌شناسی: این پژوهش از نوع مطالعات کاربردی است که با استفاده از شیوه علم‌سنجی و فن تحلیل هم‌استنادی مقوله­های اسمی انجام شده است. جامعه پژوهش کلیه تولیدات علمی در حوزه جمعیت‌شناسی، با محوریت فعالیت‌های انتشاراتی انجمن جمعیت‌شناسی ایران از آغاز فعالیت رسمی انجمن تا به امروز می­باشد که شامل کلیه مقالات چاپ شده در 11 شماره نخست مجله نامه انجمن جمعیت‌شناسی ایران و مجموعه مقالات منتشر شده چهار همایش از شش همایش برگزار شده انجمن تا زمان اجرای مطالعه می‌گردد. برای استناد فقط نام نویسنده اول مورد نظر قرار گرفت. با استفاده از نرم‌افزارهای یو سی آی نت و راور ماتریس روابط هم‌استنادی بین مدارک مذکور محاسبه و ترسیم شد. یافته­ها: یافته­های پژوهش نشان داد که کلیه نویسندگان (افراد و سازمان­های) مورد استناد را می­توان در سه دسته کلی جای داد. گروه مرجع، دسته پراستناد و دسته کم استناد. از جمله مهم­ترین افراد در دسته مراجع می­توان به جمعیت‌شناسانی همچون حبیب­الله زنجانی، محمد میرزایی، محمدجلال عباسی شوازی، شهلا کاظمی‌پور، حسن سرایی، مهدی امانی و مانند آن را نام برد، همچنین "سامانه مرکز آمار ایران" به‌عنوان پراستادترین­ها شناخته شد. نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نیز این فرض را تأیید می­کنند که میزان دریافت استناد نشانه تأثیرگذاری است. نتایج این پژوهش نشان داد که با کمک تحلیل استنادی می­توان برجستگان رشته را شناسایی و معرفی نمود. کاربرد این روش هم‌استنادی در حوزه جمعیت‌شناسی توانست به‌صورت عینی تأثیرگذاران این رشته علمی را بدون اعمال سلیقه­های ذهنی نشان دهد.